Wyłoniono Laureata Nagrody im. prof. Franciszka Kokota

Laureatem tegorocznej (2023) Nagrody został prof. dr hab. n. med. Jacek Musiał

Profesor Jacek Musiał, wychowanek prof. Andrzeja Szczeklika, pracujący przez ponad 40 lat w Klinice Alergologii i Immunologii Akademii Medycznej im. Mikołaja Kopernika
w Krakowie, a następnie w II Katedrze Chorób Wewnętrznych Collegium Medicum Uniwersytetu Jagiellońskiego, którą kierował od 2008 do 2018 roku, jest wybitnym badaczem mechanizmów autoimmunologicznych w różnych chorobach związanych ze zwiększonym ryzykiem incydentów zakrzepowo-zatorowych, a w szczególności zespołu antyfosfolipidowego. Niewątpliwie prof. Musiał jest najwybitniejszym znawcą zespołu antyfosfolipidowego w Polsce, który bada od 30 lat. Prof. Musiał stworzył wiodący polski ośrodek badań nad zespołem antyfosfolipidowym ściśle współpracujący z zagranicznymi ośrodkami, co skutkowało jego udziałem w przygotowywaniu zaleceń dotyczących diagnostyki tej choroby, w tym najnowszych z 2021 r. Badania zespołu prof. Musiała były jednymi z pierwszych na świecie wskazujących na ograniczenia samej oceny obecności przeciwciał antyfosfolipidowych, zwłaszcza klasy IgM, jako kryterium diagnostycznego zespołu antyfosfolipidowego. Prof. Musiał wykazał korzyści z opracowywania własnych punktów odcięcia dla „dodatnich” przeciwciał antyfosfolipidowych w danym laboratorium, co stało się standardem w wiodących ośrodkach. Zespól prof. Musiała udokumentował zwiększone ryzyko niemego klinicznie nadciśnienia płucnego u chorych z toczniem rumieniowatym układowym i zespołem antyfosfolipidowym, a także zidentyfikował czynniki ryzyka niedokrwiennego incydentów mózgowych u chorych z zespołem antyfosfolipidowym.

W pierwszym okresie swojej kariery dzięki wyjazdom zagranicznym do wiodących amerykańskich ośrodków, w tym do zespołu kierowanego przez prof. S. Niewiarowskiego, badał mechanizmy hemostazy w modelach zwierzęcych. Osiągnięciem prof. Musiała opublikowanym na łamach Circulation w 1990 r. było wykazanie, że dezintegryny chronią płytki krwi w krążeniu pozaustrojowym poprzez hamowanie ich adhezji do sztucznych powierzchni, co było cennym doniesieniem w czasie poszukiwania leków poprawiających bezpieczeństwo operacji pomostowania aortalno-wieńcowego. Inne osiągniecia prof. Musiała, udokumentowane artykułami, w których był pierwszym autorem to: pokazanie przeciwzapalnego (zależnego od interleukiny-6 i TNF alfa) działania kilkumiesięcznego podawania statyn u chorych z hipercholerserolemią (ponad 100 cytowań) oraz wykrycie blokującego działania cholesterolu w stężeniu powyżej 5,2 mmol/l na przeciwzakrzepowe (niezależne od funkcji płytek krwi) działania kwasu acetylosalicylowego.

W ostatnim okresie prof. Musiał stał się uznanym międzynarodowym ekspertem w dziedzinie zapaleń naczyń z obecnością przeciwciał przeciwko cytoplazmie neutrofilów, współuczestnicząc w Polskim rejestrze tych chorób i  międzynarodowym konsorcjum badającym te patologie. Należy podkreślić, że osiągnięcia naukowe prof. Musiała zostały także docenione przez niezależne agencje finansujące naukę w Polsce, czego wyrazem są otrzymane granty OPUS Narodowego Centrum Nauki, w tym ostatni, aktualnie jeszcze realizowany na temat patofizjologii zapaleń naczyń. Prof. J. Musiał, były prezes TIP w latach 2008–2012 jest wybitnym, wciąż aktywnym naukowo internistą z powodzeniem łączącym badania podstawowe z badaniami klinicznymi o szerokiej tematyce.